توهین

توهین و اهانت یعنی به کار بردن الفاظ یا انجام اعمالی که در عرف باعث تحقیر افراد می شود.جرم توهین،جرمی مطلق و آگاهانه و عالمانه و عامدانه یعنی عمدی می باشد.در این جرم نیاز به سوءنیت خاص نیست و به شکل مثبت صورت می گیرد.فحاشی می تواند به اشخاص عادی صورت گیرد که جرم توهین ساده را تشکیل می دهد یا می تواند به مقامات مهم کشور صورت گیرد که جرم توهین مشدد را تشکیل می دهد.

 

شرایط تحقق جرم توهین

برای تحقق جرم توهین شرایطی وجود دارد که در صورت وجود تمام این شرایط جرم توهین محقق می گردد.علاوه بر وجود عناصر مادی که شامل به کار بردن الفاظ،افعال،نوشته و اشاره های وهن آور است و عنصر معنوی یعنی داشتن سوء نیت عام جهت انجام فعل توهین به فرد خاص اما سوءنیت خاص یعنی قصد جریحه دار کردن فرد یا احساسات افراد و….ضرورت ندارد و عنصر قانونی جرم که در قانون مجازات اسلامی جرم توهین طبق تعریف قانون،جرم توهین محقق شده باشد،شرایط دیگری نیز وجود دارد:

1-آن الفاظ یا رفتار یا نوشته و یا اشاره باید در عرف موهن باشد و باعث تخفیف و تحقیر افراد شود بنابراین اگر گفتار یا افعالی صرف خلاف ادب باشد جرم محقق نگردیده است.

2-وجود مخاطب معین بنابراین اگر فردی به خود یا یک گروه کلی بدون تعیین مصادیق آن توهین نماید،جرم محقق نگشته است اما اگر یک گروه خاصی را در بربگیرد مثل مالک آپارتمان شماره … و یا هیأت مدیره شرکت …. جرم تحقق می یابد.

3-مخاطب باید شخص حقیقی و زنده باشد بنابراین توهین به مردگان جرم نمی باشد مگر اینکه اهانت به بازماندگان متوفی برگردد یا آن جرم انگاری شده باشد مانند توهین به امام خمینی (رح اله)

4-باید حضوری یا علنی باشد بدین معنی که حتماً نباید مخاطب به صورت فیزیکی حضور داشته بلکه از طریق ایمیل و پیامک هم جرم محقق می گردد و همچنین منظور از علنی این است آن مکان معد حضور افراد و شاهد باشد و حتماً نباید شاهدی در زمان فحاشی وجود داشته باشد.

5-صریح و ظاهر بودن است یعنی الفاظ و افعال باید صریح و واضح و مشخص باشد.

6-عدم لزوم ارتجالی بودن بدین معنی که اگر جواب فحاشی داده شود باعث از بین رفتن جرم فرد توهین کننده نمی شود و کسی که جواب داده هم به جرم محکوم می گردد اما به دلیل گفتار تحریک آمیز که باعث جواب دادنش شده،تخفیف در مجازاتش ایجاد می شود مگر اینکه تنها جواب داده باشد (خودتی یا الفاظی از این دست) که جرم نمی باشد.

در جرم اگر فرد توهین کننده به طور مثال لفظ کودن یا دیوانه را به کار برده باشد و اثبات نماید فردی که به او فحاشی نموده در واقع دیوانه می باشد این امر باعث برائت یا تخفیف مجازاتش نمی باشد.

 

انواع جرم توهین ساده و مشدد و مجازاتهای آن

در ارتکاب جرم،در توهین به شخصیت افراد بین اشخاصی که به آنها اهانت می شود تفاوت هایی وجود دارد که باعث می شود توهین ساده و مشدد ایجاد شود و مجازاتهای آن کمتر یا بیشتر می گردد.با توجه به اینکه جرم توهین ساده از جرایم قابل گذشت و توهین مشدد از جرایم غیرقابل گذشت می باشد.در جرم توهین ساده،فرد مخاطب که مورد اهانت قرار می گیرد از افراد عادی جامعه می باشد و دارای سمت خاصی نیست.

اما در جرم توهین مشدد،مجرم با توجه و آگاهی نسبت به سمت خاص مخاطب به او اهانت می نماید که از آن جمله :رؤسای سه قوه یا معاونان رییس جمهور ،وزرا،نمایندگان مجلس شورای اسلامی،نمایندگان مجلس خبرگان،اعضای شورای نگهبان،قضات یا اعضای دیوان محاسبات،کارکنان وزارتخانه ها و مؤسسات و شرکت های دولتی و شهرداریها می باشند و جرم توهین مشدد در صورتی محقق می گیردد که مجرم عامداً و با آگاهی از سمت مخاطب و در حال انجام وظیفه ی مخاطب یا به سبب آن به او فحاشی می نماید. مخاطب در حال انجام وظیفه باشد یعنی در محل کارش و در ساعات اداری باشد و به سبب آن باشد یعنی به دلیل مسائل اداری که اتفاق افتاده به او اهانت شود که در این حالت ممکن است در محل کارش یا در ساعت اداری نباشد.

همچنین در قانون مجازات اسلامی توهین به مقدسات اسلام مانند کعبه و قرآن و مزار پیامبران و هر یک از انبیاء جرم انگاری شده و توهین مشدد محسوب می گردد که اگر مشمول حکم ساب النبی باشد مجازات حدی آن اعدام می باشد و در غیر اینصورت به حبس یک تا پنج سال محکوم می گردد.

همانطور که بیان شد توهین به بنیانگذار جمهوری اسلامی امام خمینی نیز جرم انگاری شده و همچنین اهانت و فحاشی به مقام رهبری از توهین های مشدد محسوب شده و مجرم به شش ماه تا دو سال حبس محکوم می گردد.

اما در جرایم توهین ساده طبق ماده608 قانون مجازات اسلامی فرد مجرم به شلاق تا 74ضربه یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی محکوم می گردد که آنچه بیشتر در محاکم دادگستری دیده می شود از جرایم توهین ساده با مجازات جزای نقدی می باشد و در خصوص توهین مشدد طبق ماده609قانون مجازات اسلامی،مجرم به سه تا شش ماه حبس و یا تا 74ضربه شلاق و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی محکوم می گردد.

 

آیا توهین در فضای مجازی قابل پیگیری است؟

با توجه به پیشرفت تکنولوژی و توسعه ی راه های ارتباطی با برنامه های مختلفی مانند واتس اپ و تلگرام و…..،جرایم نیز در فضاهای مختلف مجازی گسترش یافته و به طرق مختلفی به وجود آمده که برخی از آنها در قانون جرم انگاری شده است.در بسیاری از موارد میبینیم در فضای مجازی افراد به همدیگر فحاشی می نمایند.آیا این توهین ها قابل پیگیری است؟

باید بدانید با توجه به اینکه سرور و منبع این برنامه ها ایرانی نمی باشند بنابراین اکانت هایی که با آنها فحاشی انجام می شود اگر توسط کاربر حذف گردد قابل پیگیری نمی باشد پس در اینگونه موارد و زمانی که فردی در فضای مجازی به شما فحاشی نمود قبل از اینکه اکانت خود را حذف نماید یا قبل از اینکه الفاظ و عبارات توهین آمیزی که نوشته را پاک نماید باید از آن اکانت و شماره تلفن و عبارات و الفاظ فحش و رکیک اسکرین شات یعنی عکس از روی صفحه ی گوشی خود تهیه نمایید تا با پیگیری از طریق شماره تلفن فرد متهم بتوان به نتایجی دست یافت بنابراین فحاشی در فضای مجازی تنها در صورتی امکانپذیر است که از عبارات و الفاظ به همراه شماره تلفن و اکانت و کاربر اهانت کننده عکس و پرینت تهیه نمود.

 

راه ها و دلایل اثبات جرم توهین

از مهمترین دلایلی که برای اثبات جرم می توان استفاده نمود شهادت شهود افراد حاضر در صحنه می باشد که شهود با داشتن شرایط شرعی و قانونی شهادت می توانند در محضر دادگاه حضور داشته و شهادت دهند که چه الفاظ و کلماتی را شنیدند و چه کسی این الفاظ را به کار برده است و مخاطب اهانتها چه کسانی بودند.همچنین در زمانی که منازعه و فحاشی صورت می گیرد با تماس با کلانتری مربوطه می توان گزارش تهیه نمود که گزارش مأموران کلانتری هم می تواند دلیل محکمی برای اثبات جرم باشد.

اما در بعضی مواقع توهین از طریق تلفن همراه صورت می گیرد که یا فرد مجرم پیامک هایی حاوی الفاظ رکیک و توهین آمیز ارسال می نماید یا با تماس تلفنی الفاظ رکیکی به کار برده و فحاشی می نماید که در این حالت در صورتی که خط به نام خود مخاطب باشد می تواند پرینت پیامکها و صدا را در صورت ضبط به عنوان دلایل رائه دهد و همچنین درخواست استعلام شماره موبایل مجرم را از دادگاه صلاحیتدار بنماید تا هویت فرد مجرم از طریق مخابرات معلوم و مشخص گردد.اما در صورتی که خط به نام مخاطب نباشد باید درخواست پرینت پیامکها و مکالماتی که بین مجرم و مخاطب رخ داده است را از دادگاه صلاحیتدار تقاضا نماید.و نهایتاً با علم قاضی ممکن است جرم به اثبات برسد.

در فضای مجازی هم جرم توهین اتفاق می افتد که از دلایل اثبات جرم توهین در فضای مجازی  به تهیه عکس از الفاظ توهین آمیز به همراه شماره تلفنی که توسط آن توهین انجام شده و در عکس ها موجود می باشد می توان اشاره نمود که جرم توهین در فضای مجازی در ابتدا از طریق پلیس فتاء پیگیری می شود و بعد در دادسرای جرایم رایانه ای پیگیری ها ادامه می یابد که می توان درخواست استعلام شماره تلفن مورد نظر را از مخابرات نمود که از طریق آن مشخصات و هویت فرد مجرم معلوم می گردد و می توان به رسیدگی ادامه داد.

 

طریقه شکایت از جرم توهین

برای ثبت شکایت جرم توهین باید ابتدا متهم و مشخصات آن را تعیین نمود و همچنین محل وقوع جرم را مشخص نمود که محل وقوع جرم ممکن است در منزل فرد یا در خیابان و یا محل مشخصی باشد که دادگاه صلاحیتدار از این طریق نیز مشخص می نماید اما در خصوص توهین در فضای مجازی با توجه به اینکه جرم در بستر اینترنت اتفاق می افتد بنابراین محل وقوع جرم،محل ایجاد نتیجه می باشد یعنی محلی که نتیجه ی مورد نظر مجرم محقق گشته است بنابراین اگر در فضای مجازی به فردی توهین شود باید ببینیم آن فرد در آن لحظه که آن توهین ها را از طریق گوشی همراه یا رایانه ی خود دیده یا شنیده در کجا قرار داشته که ممکن است در منزل خود یا در مکان مشخص دیگری بوده باشد که در این صورت دادسرای جرایم رایانه ای برای رسیدگی به جرم مذکور صلاحیت دارد.در نهایت با در دست داشتن مشخصات متهم و محل وقوع جرم و دلایل اثبات وقوع جرم از جمله شهادت شهود،صدای ضبط شده و مکالمات،درخواست استعلام از مخابرات،گزارش مأموران کلانتری،پرینت پیامکها و عکسها،شکایت جرم توهین را در دفاتر خدمات قضایی ثبت نمود تا مرجع صلاحیتدار تعیین گردد.

 

وکیل توهین

با توجه به پیچیده بودن  جرم توهین و انواع مختلف و گستردگی آن باید از وکیل مجرب استفاده نمود. بسیاری از افراد از حساس و مهم بودن ارتکاب این جرم و مجازاتش اطلاعی ندارند بهتر است در صورت ارتکاب جرم از وکیل توهین خوب مشاوره حقوقی دریافت نمایند تا بتوانند به بهترین نحو دفاع نمایند.وکیل کیفری راههای مختلف اثبات جرم را می داند و در بعضی از موارد هم می تواند دلایل اثبات جرم را نقض نماید. راههای اثبات این موارد کاملاً تخصصی و حرفه ای می باشد که تنها وکیل خوب می داند چطور از موکل خود به بهترین نحو دفاع نماید. بنابراین از مزایای گرفتن وکیل کیفری این است که به درستی دلایل و راهها را می شناسد و می تواند بدون هدر رفتن وقت شکایت درست را ثبت نماید بنابراین در مدت زمان کمتری به نتیجه می رسید و با راهنمایی موکل در جهت ثبت دلایل می تواند متهم را به مجازاتش برساند.